Đèo Hải Vân nằm trên một nhánh núi đâm ra biển thuộc dãy Bạch Mã (một phần của dãy Trường Sơn), nối liền địa phận tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Đà Nẵng. Đèo cao 500m so với mực nước biển và dài khoảng 20km. Gọi là “Hải Vân” vì nơi đây có cảnh sắc vô cùng tuyệt đẹp, đỉnh đèo quanh năm có mây che phủ và chân đèo là biển mênh mông xanh thẳm. Hải Vân còn có tên khác là đèo Mây vì đỉnh đèo thường có mây hay đèo Ải Vân vì trên đỉnh đèo có một cửa ải.
Theo sử liệu, đèo Hải Vân xưa kia là ranh giới giữa Đại Việt và Chiêm Thành. Một thế kỷ sau, nhà Hồ đem quân sang đánh Chiêm Thành, vua Chiêm Thành phải cắt đất để cầu hòa. Từ đó, Hải Vân thuộc về Đại Ngu (Việt Nam ngày nay). Trong sách Phủ Biên tạp lục, Lê Quý Đôn đã ghi: “Hải Vân dưới sát bờ biển, trên chọc từng mây là giới hạn của hai xứ Thuận Hóa và Quảng Nam”. Trong nhiều thế kỷ, đường đèo Hải Vân rất ít người qua lại vì sự nguy hiểm, cướp bóc, thú dữ… ở nơi đây. Thời Việt Nam Cộng Hòa, người ta lập 3 trạm kiểm soát để điều hành giao thông trên đường đèo nhằm hạn chế tai nạn. Năm 1966, Quân đội Hoa Kỳ đã mở rộng và nâng cấp đường đèo. Ngày 5/6/2005, tuyến hầm đường bộ xuyên đèo Hải Vân chính thức được đưa vào sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi và an toàn khi di chuyển qua đây.
Đèo Hải Vân khiến bất cứ ai cũng phải trầm trồ, nghiêng mình trước vẻ đẹp hùng vĩ nên thơ của nó. Hải Vân thật xứng với mỹ danh: “Thiên hạ đệ nhất hùng quan” mà tương truyền vua Lê Thánh Tông đã phong tặng nhân một lần du ngoạn trên đỉnh đèo (năm 1470).
Hiện nay có hai con đường qua đèo Hải Vân: hầm đường bộ xuyên đèo Hải Vân và đường đèo Hải Vân.
Hầm đường bộ xuyên đèo Hải Vân
• Thời gian mở cửa: Tất cả các ngày. Thời gian đóng hầm là 3h đến 4h sáng mỗi ngày để vệ sinh, sửa chữa, bảo trì các hạng mục đường hầm.
• Giá vé: Vận chuyển mô tô/xe máy là 25.000VND/lượt/xe, người đi bộ là 8.000VND/lượt/người.
• Lưu ý: Vì là đường hầm xuyên đèo nên du khách sẽ không thể thưởng ngoạn cảnh đẹp hay tham quan một số địa điểm nổi tiếng trên đèo Hải Vân.
Đường đèo Hải Vân
• Thời gian mở cửa: Tất cả các ngày.
• Giá vé: Không mất phí.
• Phù hợp loại hình: Du lịch, tham quan, khám phá, phượt.
• Lưu ý: Bạn nên chọn tuyến đường này nếu muốn khám phá, trải nghiệm trọn vẹn cảm giác chinh phục đèo Hải Vân, nhưng cần lưu ý một số điểm trong phần LƯU Ý KHI ĐẾN THAM QUAN.